نظام تناسبی لیستی در ساده‍ترین شکل، مستلزم این است که هر حزبی لیستی از کاندیداها را در هر حوزهی انتخابیهای که قرار است از آن حوزه چند نفر برگزیده شوند، ارائه کند. در این نظام رأی‌دهندگان به‌یک حزب رأی می‌دهند و احزاب به نسبتِ سهمِ کلی که از آراء‌یک حوزهی انتخابیه بدست آورده اند، کرسی‌های آن حوزه را در اختیار می‌گیرند. کاندیداهای پیروز براساس لیست‌ها و برحسب جایگاهشان در لیست‌ها مشخص می‌شوند.
بدین ترتیب نظام تناسبی لیستی، بر ارائه‌ی فهرست از طرف احزاب مبتنی است و انتخابات تنها در یک مرحله انجام می‌شود.
با توجه به مشکلات نظام اکثریتی، بسیاری از کشورها به انتخابات به شیوه‌ی تناسبی روی آورده‌اند. در این نظام بر خلاف نظام اکثریتی، هر حزب و یا جناحی می‌تواند در عین مغلوب شدن در صحنه‌ی انتخابات، صاحب کرسی نمایندگی گردد. در این نظام باید کرسی‌ها را بین نامزدها تقسیم کرد. تقسیم کرسی‌ها میان احزاب، گاه به شیوه‌های بسیار پیچیده‌ای صورت می‌پذیرد. تقسیم کرسی‌ها در دو سطح مختلف انجام می‌شود. از یک سو باید تعداد کرسی های هر فهرست را تعیین کرد و از سوی دیگر به تقسیم کرسی‌های هر فهرست پرداخت. در این بخش اجمالاً به مهم‌ترین روش‌های تقسیم کرسی‌ها در انتخابات تناسبی اشاره می‌کنیم:
نخستین نکته‌ی مورد توجه آن است که برای آن که حزب و یا فهرستی بتواند در تقسیم‌بندی کرسی‌ها سهمی داشته باشد، لازم است درصد مشخصی از آراء را کسب نماید. این درصد در کشورهای مختلف، متفاوت است. به عنوان نمونه، در کشور دانمارک 2 درصد، فرانسه 5 درصد، یونان 3 درصد و در سریلانکا 12 درصد آراء به عنوان شرط شرکت در تقسیم‌بندی کرسی‌ها لحاظ شده‌اند. بنابراین در کشوری چون دانمارک، احزابی با کمتر از 2 درصد آراء هیچ کرسی نمایندگی در مجلس نخواهند داشت. به عبارت دیگر، احزابی که آرایی کمتر از سقف تعیین شده داشته باشند، بازنده‌ی کامل انتخابات‌اند و حضوری در مجلس نمایندگی نخواهند داشت. درنتیجه، در انتخابات تناسبی لیستی هم، درصدهای پایین حذف می‌شوند و اصل «کرسی به تناسب آرا» رعایت نمی‌شود. «ردولولف هربرگ» معتقد است که این روش مانع از آن می شود گروه هایی که به صورت مقطعی و بنا به علل گذرا و ناپایدار در جامعه تشکیل می‌شوند، بتوانند به مجلس راه یابند.
